Als financieel planner zet ik me in om jou te helpen je doelen financieel haalbaar te maken zodat je ze kunt verwezenlijken. In jouw financieel plan brengen we jouw inkomsten nu, straks en later samen met jouw doelen op korte en lange termijn in kaart. Op die manier krijg je een goed beeld van de haalbaarheid van jouw doelen en wat daarvoor nodig is. Doelen staan centraal in hoe ik, nu al ruim 20 jaar, financiële planningen voor mijn cliënten maak. Dat noemen we ook wel “goal-based financial planning”. Ik verduidelijk in dit artikel hoe dat precies werkt en hoe deze aanpak er voor jou toe bijdraagt dat jij bereikt wat voor jou écht belangrijk is in je leven.

Doelen centraal bij goal-based financial planning

Je geld laten renderen. Je vermogen zo veel mogelijk laten groeien. Rijk worden. Dat lijkt iedereen wel te willen. Maar is dat écht wat je in je leven belangrijk vindt? Als iemand je naar jouw dromen, doelen en wensen vraagt, klinken ze waarschijnlijk anders dan “rijk worden”. Wellicht wil je na je pensioen een comfortabel leven kunnen leiden. Misschien wil je een wereldreis maken of droom je van dolce far niente in je eigen vakantiehuis in Italië. Wie weet is er een goed doel dat jij een warm hart toedraagt? Of zou je graag als succesvolle ondernemer je kennis en geld willen investeren in veelbelovende start-ups? Misschien vind je het belangrijk dat je kinderen kunnen gaan studeren of wil je hen helpen bij de aankoop van hun eerste woning. Daar heb je geld voor nodig: geld is dan het middel om je doelen te bereiken. Geld is niet het doel op zich. 

Goal-based financial planning is geënt op “goals-based investing”, een relatief nieuwe benadering van vermogensbeheer, die aan populariteit won in de periode ná de krediet- en bankencrisis van 2008-2011. Veel beleggers zagen hun netto winst verdampen en realiseerden zich dat het najagen van de hoogst mogelijke rendementen riskant was en grote rijkdom onderaan de streep absoluut niet gegarandeerd was. Te midden van deze desillusie kreeg een meer holistische aanpak van vermogensbeheer voet aan de grond, zoals goals-based investing. Robert Shiller, winnaar van de Nobelprijs voor economie in 2013, stelt het als volgt: “Finance is not merely about making money. It is about achieving our deep goals and protecting the fruits of our labor”. 

De maatstaf voor succes ligt bij goals-based investing dus niet in hoe je investeringen presteren in vergelijking met het marktgemiddelde in een bepaalde periode, maar in de mate waarin je hierdoor je persoonlijke doelen in het leven kunt bereiken. Stel dat jij over een jaar met pensioen wilt en een daling van 10 procent in jouw beleggingsportefeuille het behalen van dat doel onder druk zou zetten. En stel dat de financiële markten in dat jaar 30 procent zouden verliezen terwijl jouw investeringen “slechts” 20 procent verliezen. Dat zou dan een “positief” resultaat zijn in vergelijking met het gemiddelde marktresultaat, maar voor jou persoonlijk is het rampzalig omdat je nu niet eerder met pensioen kunt gaan. Als we jouw doelen centraal zetten in je vermogensopbouw, dan zoeken we een beleggingsstrategie die past bij het bereiken van je doelen. In bovenstaande voorbeeld zouden we een minder agressieve beleggingsportefeuille samenstellen, die misschien niet de allerhoogst mogelijke opbrengst zou opleveren, maar die wel zonder al té hoge risico’s je het rendement biedt wat nodig is om jouw persoonlijke doel te bereiken. 

Goal-based financial planning focust op de financiële haalbaarheid van wat belangrijk is voor jóu

Wat is jouw wens? Wat wil je in je leven écht graag bereiken? Vaak gaat het om meerdere doelen, verdeeld over verschillende momenten in je leven. Dromen en wensen zijn voor ieder persoonlijk, en toch zijn er overeenkomsten tussen mensen in de volgorde van doelen vinden. 

Misschien heb je weleens gehoord over de behoeftenpiramide van Maslow. Op basis hiervan is een “goals-based investing pyramid” opgesteld, een hiërarchie van financiële behoeften als het ware. R. Wernsen (CFP), R. Janssen (Msc, MFP) en R.G.J. van Beek (CFP) gaan hier in Vakblad Financiële Planning (nr. 2, 2022) dieper op in. De basis van de piramide wordt gevormd door financiële basisbehoeften, denk aan je dagelijkse levensonderhoud, vervoer en een minimale vakantiebehoefte. Pas als dit is afgedekt, kun je geld opzij zetten voor onvoorziene uitgaven en het verzekeren van risico’s, zoals arbeidsongeschiktheid en overlijden. Daarna kun je je financiën aanwenden om buffers aan te leggen, schulden af te bouwen, maatregelen voor je pensioen te nemen, je kinderen financieel te ondersteunen. Het voorlaatste niveau in de piramide bereik je als je meer financiële ruimte en vrijheid hebt om extra’s te realiseren, bijvoorbeeld om eerder met pensioen te gaan, een tweede woning te kopen, extra vakanties te boeken enzovoort. Als je écht over voldoende vermogen beschikt om al jouw gewenste uitgaven te kunnen doen en jouw doelen te realiseren, kun je eraan denken om een deel van je vermogen te schenken, bijvoorbeeld aan je kinderen, een goed doel, een project dat je na aan het hart ligt enzovoort. Als je deze financiële behoeftenpiramide over een tijdlijn met hierop jouw persoonlijke doelen legt, zul je opvallende overeenkomsten zien. 

The sky is (not) the limit: jouw doelen prioriteren

Van “de meeste dromen zijn bedrog” tot “the sky is the limit”… hoe kijk jij aan tegen de (financiële) haalbaarheid van jouw wensen voor nu, straks en later? En heb je al een plan om ze haalbaar te maken? De praktijk leert dat mensen vaak meer of ambitieuzere doelen hebben dan realistisch en dat ze veelal ook te optimistisch zijn over het realiseren ervan. Pas als je een duidelijk inzicht hebt in je financiële situatie, nu, straks en later, weet je wat in jouw situatie haalbaar is én kun je de stappen zetten die nodig zijn om je doelen te bereiken. Ik help je daarbij met een financieel plan. 

In dit plan zetten we je inkomsten nu, straks en later af tegenover je doelen op een tijdlijn. We stippelen uit wat voor jou de beste route is om je doelen te realiseren. We kijken op welke manier jij aan vermogensopbouw kunt doen zonder dat je daarvoor nú aan levenskwaliteit moet inboeten. Een manier waarbij jij je bovendien comfortabel voelt, dus een manier die rekening houdt met jouw risicobereidheid, emoties en beleggingsprofiel. 

In jouw financieel plan zie je duidelijk voor je welke doelen je wanneer wilt realiseren en wat daarvoor nodig is. Het kan zijn dat je erachter komt dat meer mogelijk is dan je had verwacht, maar ook dat sommige doelen niet helemaal realistisch zijn of dat ze de haalbaarheid van andere doelen in de weg zitten. Stel dat je je kind wilt laten studeren over 5 jaar én dat je wilt zorgen voor een mooie aanvulling op je pensioeninkomen. Belangrijk is dat we dan bekijken welk deel van je (vrij belegbaar) vermogen gebruikt moet worden om het eerste doel (op kortere termijn) te bereiken en wat je nodig hebt om aan vermogensopbouw te kunnen doen om een goed pensioeninkomen te hebben. Is dat vermogen voorhanden? Of moet er te veel naar verwezenlijking van het doel op korte termijn waardoor je te weinig overhoudt voor het doel op langere termijn? Welk doel is op de keper beschouwd voor jou het belangrijkste? Met andere woorden, welk doel geef je prioriteit? 

Ik ga voor je aan de slag en bekijk hoe je, met de middelen die je (nu, straks en later) hebt én de mate waarin je risico kunt en wilt nemen, ervoor kunt zorgen dat jouw prioritaire doelen behaald worden, terwijl je toch ook zoveel mogelijk je andere doel(en) kunt nastreven. Er kunnen verschillende mogelijkheden of “stuurvariabelen” ter beschikking staan. Bijvoorbeeld een langere termijn hanteren voor een doel zodat je jezelf meer tijd geeft om je vermogen uit te bouwen, doelen schrappen ten voordele van doelen die écht belangrijk zijn voor je, een deel van je vermogen liquide maken (bijvoorbeeld door de verkoop van vastgoed), de samenstelling van je beleggingsportefeuille, het verdelen van je vermogen over verschillende portefeuilles per doel zodat je beter kunt variëren in looptijd en risicobereidheid enzovoort.

Blijf op koers met goal-based financial planning

Bij goal-based financial planning monitoren we niet alleen wat de waarde en het behaalde rendement van je beleggingen maar vooral ook hoe waarschijnlijk het is dat je je doelen bereikt. Met de planningssoftware die ik gebruik, zie je in jouw financieel plan meteen de haalbaarheid van elk van je doelen uitgedrukt in een percentage: hoe hoger het percentage, hoe groter de kans dat je je doel behaalt. De software houdt ook automatisch rekening met verschillende variabelen en economische situaties, die een impact kunnen hebben op de haalbaarheid van jouw doelen. Denk aan inflatie, belastingen, (tegenvallende) beleggingsresultaten. Ook situaties in je persoonlijke leven kunnen de haalbaarheid van je doelen beïnvloeden. Denk dan aan arbeidsongeschiktheid, huwelijk of echtscheiding, deeltijds in plaats van voltijds werken, werkloosheid, vroegtijdig overlijden enzovoort. Of misschien veranderen je doelen en/of de prioriteit die je aan bepaalde doelen toekent. Ook daarmee houden we rekening wanneer we verschillende scenario’s uittekenen. Op die manier kun je goed inschatten hoe bepaalde variabelen of beslissingen de haalbaarheid van je financiële doelen kunnen beïnvloeden en ben je beter voorbereid op onzekerheden.

In je persoonlijke financiële plan zie je direct of je op koers zit om je doelen te behalen en welke doelen eventueel extra aandacht nodig hebben. Misschien zul je door (onvoorziene) omstandigheden misschien eens lastige keuzes moeten maken of knopen moeten doorhakken. Maar weten waarvóór je dat doet, maakt het gemakkelijker om je daarvoor in te zetten. Eén van de voordelen van goal-based financial planning is dan ook dat je zelf meer betrokken bent. Het gaat niet over iets abstracts of afstandelijks, zoals geld en vermogen, maar om het realiseren van wat voor jou en je naasten van belang is. Je weet precies wat je in je leven wilt bereiken en wat je daarvoor moet doen (en/of laten).

Regelmatig monitoren of je op koers ligt om je doelen financieel te verwezenlijken, is van grote waarde want zo kunnen we, indien nodig, op tijd bijsturen. Op basis van realistische uitgangspunten en feiten kunnen we goed onderbouwde, betere financiële beslissingen nemen, om je doel alsnog te bereiken. Een financieel plan is dus geen eenmalig iets en onze samenwerking is voor langere tijd. De wetenschap dat er binnen financiële grenzen nog steeds grenzeloos veel mogelijkheden zijn om jouw leven te optimaliseren en jouw wensen te realiseren, biedt rust en vrijheid. Wil jij dit ook? Neem dan gerust contact met me op! 

Monique Londema CFP®, gecertificeerd financieel planner, m.londema@nlpa.nl